سونی، فاتح نسل هشتم | چرا پلی استیشن ۴ یک موفقیت عظیم برای سونی به شمار می‌آید

پیش بینی اینکه چه آینده‌ای در انتظار یک کنسول بازی قرار دارد کار بسیار سختی است و گاهی حتی پس از عرضه‌ی کنسول‌ها نیز نمی‌توان در مورد آینده و نحوه‌ی فروش آن‌های به طور دقیق صحبت کرد. عوامل زیادی در موفقیت یک کنسول بازی موثر هستند و به نظر می‌رسد کنسول پلی استیشن ۴ تمامی این فاکتورها را دارا بوده و به علاوه توانسته استانداردهای جدیدی را به صنعت بازی‌سازی معرفی نماید؛ استانداردهایی که باعث شده‌اند تا این کنسول به یک پلتفرم موفق در نسل هشتم تبدیل شود.

در نسل هفتم کنسول پلی‌استیشن ۳ آن طور که باید و شاید نتوانست مورد توجه مخاطبان قرار گیرد؛ شرکت مایکروسافت نیز از این فرصت استفاده کرده و به جرات می‌توان گفت در اوایل نسل هفتم شاهد جولان مایکروسافت و کنسول اکس باکس ۳۶۰ بودیم. اما سونی بیکار ننشت و سیاست‌های جدیدی را در پیش گرفت که این سیاست‌ها باعث شده‌اند تا اگر نخواهیم کنسول پلی‌استیشن ۳ و سونی را برنده‌ی نسل هفتم بدانیم، باید بگوییم که رقابت در وقت قانونی به تساوی انجامید و به وقت اضافه کشیده شد؛ وقت اضافه‌ای شش ساله که در نهایت مایکروسافت هرچه تلاش کرد نتوانست کار را به ضربات پنالتی بکشاند زیرا تعویض‌های طلایی سونی کار را در وقت اضافه تمام کرد و این شرکت با اختلاف از رقیب خود پیش افتاد.

عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند در موفقیت یک کنسول بازی موثر باشند. بحث تولید محتوا در جایگاه نخست قرار می گیرد؛ اینکه سازندگان برای کنسول مورد نظر چه محتوایی در نظر گرفته‌اند و یا به عبارت ساده‌تر آرشیو بازی‌های این کنسول چگونه خواهد بود. سپس عملکرد کنسول اهمیت دارد اینکه کنسول مورد نظر با گذشت سال‌ها از انتشار خود چه عملکردی را از لحاظ سخت افزاری به بازی‌بازان ارائه خواهد داد. در نهایت فاکتور سوم و به نوعی مرتبط با دو فاکتور اولیه، این است که شرکت سازنده چه برنامه‌هایی دارد تا در مقابل سایر رقبا بتواند کنسول خود را همچنان ممتاز جلوه دهد. این‌ها عواملی هستند که در طول عمر یک کنسول به شدت تاثیر گذار خواهند بود. کنسول‌های زیادی طی این سال‌ها عرضه‌ شده‌اند اما نتوانستند به موفقیت خاصی دست یابند و پس از مدتی کوتاه با شکست روبرو شدند؛ به این دلیل که بیشتر آن‌ها در زمینه‌ یکی از فاکتورهای یاد شده دچار مشکل بود‌ه‌اند. اما کنسول پلی استیشن ۴ در نسل هشتم با دارا بودن تمامی این فاکتورها توانست به موفقیت بزرگی دست یابد  و به عنوان دومین کنسول پرفروش تاریخ بازی‌های ویدئویی معرفی شود و حال این شرکت با خیالی آسوده خود را برای نسل آینده و کنسول پلی‌استیشن ۵ آماده می‌کند اما شاید برای شما  نیز سوال باشد که کنسول پلی استیشن ۴ چگونه به این موفقیت دست یافت؟

در ابتدا اشاره کردیم که کنسول پلی‌استیشن ۳ در اواخر نسل هفتم راه خود را پیدا کرد به نظر می‌رسد سازندگان به مانند شیمی‌دانان، فرمول موفقیت را پس از بارها آزمون و خطا یافته و از همین فرمول برای آغاز نسل هشتم نیز استفاده کرده‌اند. شاید بسیار گمان می‌کردند تا کنسول پلی استیشن ۴ نیز سرنوشتی مشابه اکس باکس ۳۶۰ داشته باشد؛ کنسولی که در ابتدای نسل به یک باره به محبوبیت بسیاری دست یافت اما با سیاست‌های غلطی که مایکروسافت در پیش گرفت، نسل هفتم را تقریبا از دست داد. حال بسیاری بر این عقیده‌ بوده‌اند که سرنوشت مشابهی در انتظار کنسول پلی استیشن ۴ قرار دارد اما سونی و پلی‌استیشن  ثابت کرده‌اند نه تنها به سقوط فکر نمی‌کنند، بلکه به دنبال موفقیت‌های بیشتری هستند. همین سیاست باعث شد تا در نسل هشتم شاهد عروج و محبوبیت بالای کنسول پلی استیشن ۴ در میان بازی‌بازان باشیم. یکی از عواملی که باعث شد تا کنسول پلی استیشن ۴ تا به این حد محبوب شو، معرفی قابلیت اشتراک گذاری بازی‌ها برروی این کنسول بود . به نظر می رسد سونی با این کار و معرفی این قابلیت ثابت کرد که کنسول پلی استیشن ۴ برای بازی‌بازان ساخته شده است.

در نسل هشتم و با انتشار کنسول اکس باکس وان، مایکروسافت برای جبران اشتباهات و سیاست‌های غلط خود باید راه طولانی را طی می‌کرد. مایکروسافت با معرفی سرویس اکس باکس گیم پس و قابلیت پشتیبانی از بازی‌های نسل قبل، نیمی از این مسیر طولانی را طی کرد اما مشکلات کینکت و تمام آنلاین بودن سرویس‌های یاد شده سبب شد تا نتواند به راه خود ادامه دهد. اگرچه عرضه‌ی کنسول ارتقا یافته‌ی اکس باکس وان اکس را می‌توان قدم بزرگی در این زمینه به شمار آورد اما مجموع برخی از عوامل باعث شده‌اند تا کنسول پلی استیشن ۴ همچنان به برتری خود ادامه دهد.

صرف نظر از این موارد، کنسول پلی استیشن ۴ از نظر طراحی ظاهری نیز یک پلتفرم شگفت انگیز است. این کنسول به گونه‌ای طراحی شده تا سیستم خنک کننده و تهویه بهتری نسبت به کنسول پلی‌استیشن ۳ داشته باشد؛ موضوعی که کنسول‌های نسل آینده نیز باید به شدت به آن توجه داشته باشند زیرا این موضوع باعث می‌شود تا بازی‌های ویدئویی بتوانند محدودیت‌های موجود را دور زده و در نهایت رزولوشن بالاتر و تصویری با کیفیتی را به ما ارائه دهند. اما مطمئنا در زمینه‌ی طراحی کنسول پلی استیشن ۴، کنترلر Dual Shock 4 را می‌توان نقطه‌ی عطف این طراحی به شمار آورد. بسیاری بر این عقیده هستند که کنترلر Dual Shock 4 نه تنها در زمینه‌ی عملکرد پیشرفت چشم‌‌گیری نسبت به کنترلر Dual Shock 3 داشته است بلکه از نظر آن‌ها، Dual Shock 4 بهترین کنترلر تاریخ بازی‌های ویدئویی به شمار می‌رود.

به واقع Dual Shock 4 هر آن‌چه که شما از یک کنترلر بازی انتظار دارید را داراست. این کنترلر دیگر مشکلات کنترلر Dual Shock 3 به مانند سبکی بیش از حد، استیک‌های قدیمی و سفت، کیفیت پایین کلیدها و امثالهم را ندارد و به علاوه دارای ویژگی‌های جدید بسیاری است. اگرچه شاید این ویژگی‌ها آن طور که باید و شاید توسط بازی‌بازان مورد استفاده قرار نگیرند، اما همچنان هرجا که نیاز باشد عملکرد بسیار خوبی در بازی دارند. از جمله ویژگی‌های یاد شده می‌توان به اضافه شدن صفحه‌ی لمسی و کلید اشتراک گذاری اشاره کرد که می‌توان تصاویر و ویدئوهای زیادی را از بازی‌های ویدئویی را ذخیره و با دوستان خود به اشتراک گذاشت.

اما صرف نظر از این موارد، هرچه قدر که یک کنسول بازی از نظر سخت افزاری قدرتمند، از نظر رابط کاربری متمرکز و هدفمند و از نظر ظاهری نیز در خدمت بازی‌بازان و عملکرد بهتر آن‌ها باشد اما آگر آرشیو خوبی از بازی‌های ویدئویی را در اختیار نداشته باشد، هیچ مزیتی به همراه ندارد. بگذارید ساده‌تر توضیح دهم در بحث سخت افزاری اشاره کردیم که کنسول‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که بتوانند حرارت کنسول را در هنگام اجرای بازی‌ها کاهش دهند و از این روی شاهد عملکرد بهتری در بازی‌ها باشیم. اما وقتی بازی در اختیار نداشته باشید، سخت افزار قوی به چه دردی می‌خورد؟ در این زمینه دو بحث کیفیت و کمیت مطرح می‌شود. یک کنسول بازی باید آرشیو خوبی از بازی‌های انحصاری یا غیر انحصاری و البته با کیفیتی را داشته باشد که به راحتی برروی این پلتفرم اجرا شوند و کنسول پلی استیشن ۴ نیز در این زمینه بسیار موفق عمل کرده است. اما چرا با وجود اینکه کنسول رقیب یعنی اکس باکس وان نیز بازی‌های زیادی دارد را موفق نمی‌دانیم و تنها به برتر بودن کنسول پلی استیشن ۴ اشاره داریم؟

پاسخ به این سوال تقریبا ساده است. در اواخر نسل هفتم شرکت سونی به این نتیجه رسید که بازی‌های انحصاری نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند سونی از فرصت به وجود آمده استفاده کرد و در اواخر نسل هفتم با عرضه‌ی بازی‌هایی انحصاری به مانند God of War: Ascension ،Gran Turismo 6 ،Killzone 3 و در نهایت The last of us توانست از بحرانی که در نسل هفتم در آن گرفتار شده بود، خارج شود و آن نسل را با برتری نسبی به پایان برساند. سونی که فرمول موفقیت را تازه یافته بود، از این فرمول در نسل هشتم نیز استفاده کرد و حتی آن را گسترش داد؛ نتیجه آن شد که  در نسل هشتم شاهد عرضه‌ی بازی‌های انحصاری با کیفیت و رده بالای بسیاری برای کنسول پلی‌استیشن ۴ بودیم. در حال حاضر این کنسول بازی‌هایی هم چون Uncharted 4 ،God of War 2018 ،Horizon Zero Dawn ،Death Stranding، Infamous ،Spiderman و Days Gone و بسیاری دیگر از بازی‌های رده بالای دیگری را به صورت انحصاری و یا انحصار زمانی در اختیار دارد. به این‌ها باید بازی‌های انحصاری دیگر که هنوز عرضه نشده‌اند و قرار است تا پایان نسل هشتم عرضه شوند یعنی The last of Us Part 2 و Ghost of Tsushima را نیز اضافه کنیم. به علاوه به وضوح در نسل هشتم شاهد بودیم که بسیاری از بازی‌های ترد پارتی برروی کنسول پلی‌استیشن ۴ عملکرد فنی بهتری نسبت به کنسول رقیب یعنی اکس باکس وان داشته‌اند به این موارد، آرشیوی از بازی‌های مستقل را نیز اضافه کنید؛ بازی‌هایی که حتی مایکروسافت نیز در اواخر نسل توجه ویژه‌ای به آن‌ها معطوف کرده است. شاید بازی‌های مستقل از نظر کیفیت و جلوه‌های بصری به پای بازی‌های رده بالا نرسند و با بودجه‌ی کمی ساخته شده باشند اما بارها و بارها بازی‌بازان را نبوغ و نوآوری خود چه در زمینه‌ی داستان و چه در زمینه‌ی گیم‌پلی شگفت زده کرده‌اند. بنابراین سونی با مدیریت این سه فاکتور توانست موفقیت کنسول پلی‌استیشن ۴ را در طول نسل هشتم همچنان حفظ کند. بسیاری از کنسول‌های بازی که حتی از نظر طراحی و سخت افزاری قوی نبودند و حتی در زمینه‌ی بازاریابی نیز عملکرد قابل توجهی نداشتند اما به سبب داشتن آرشیو غنی از بازی‌های ویدئویی توانستند تا حدودی در مسیر موفقیت گام بردارند.

کنسول نینتندو سوییچ یکی از این پلتفرمهاست که تلاش کرده تا در نسل هشتم بازی‌های انحصاری هم چون Legend of Zelda: Breath of The Wild و دیگر بازی‌های انحصاری را برای کنسول جدید خود عرضه کند و از طرفی نیز موفق شده تا بسیاری از سازندگان بازی‌های ترد پارتی را متقاعد کند که بازی‌های محبوب خود را برای این کنسول نیز عرضه کنند که از میان این بازی‌ها می‌توان به The Witcher 3: Wild Hunt و حتی Wolfenstein: Youngblood اشاره کرد. این موضوع باعث شده تا کنسول نینتندو سوییچ با وجود اینکه کمی دیر به جمع رقیبان اضافه شد اما نشان دهد که برنامه‌های زیادی برای پیش برد رقابت خود دارد. گوگل استدیا نیز مثال دیگری در این زمینه است و شرکت گوگل از ابتدای معرفی این پلتفرم تلاش کرده تا آرشیوی کامل از بازی‌های ترد پارتی را برای پلتفرم خود آماه سازد. از این روی هردو شرکت می‌دانند که این موضوع یعنی دارا بودن آرشیوی غنی از بازی‌های متنوع و با کیفیت یک فاکتور کلیدی و یک چالش بزرگ به شمار می‌آید؛ چالشی که پلی استیشن ۴ به خوبی در نسل هشتم از پس آن برآمد.

در هر صورت نسل آینده بسیار نزدیک است و ورود ما از نسل طلایی هشتم به نسل نهم در یک چشم به هم زدن اتفاق میافتد. اوضاع در نسل آینده نسبت به پایان نسل هفتم و کنسول پلی‌‌استیشن ۳ بسیار متفاوت است. این روزها نسل بازی‌های فیزیکی نیز رو به پایان بوده و بازی‌های دیجیتالی رواج بسیار زیادی یافته‌اند. از این روی کنسول پلیس‌استیشن ۴ در نسل آینده کار ساده‌ای نخواهد داشتیان زیرا در این مسیر نیز رقبای زیادی دارد. صرف نظر از نینتندو و گوگل، مایکروسافت نیز در صدد است تا اشتباهات خود در نسل هشتم را جبران کند و چه بسا رقابت بسیار جذابی را در نسل نهم شاهد باشیم. از این روی، پیش بینی اینکه پلی‌استیشن ۵ در نسل آینده چه عملکردی را خواهد داشت بسیار سخت است و حتی شاید تا چند سال پس از عرضه این کنسول نیز نتوان در این مورد اظهار نظر قعی کرد اما در ارتباط با نسل هشتم، باید قاطعانه سونی و کنسول پلی‌استیشن ۴ را فاتح نسل هشتم نامید.

در پایان از شما می‌خواهم تا نظر خود در این رابطه را با ما به اشتراک بگذارید. به نظر شما چه فاکتورها یا عوامل دیگری در موفقیت سونی و پلی‌استیشن ۴ در نسل هشتم تاثیرگذار بوده‌اند. به نظر شما سونی برای تداوم موفقیت خود در نسل نهم با کنسول پلی‌استیشن ۵ باید چه راهبردی را در پیش بگیرد، آیا صرفا تولید و عرضه‌ی بازی‌های انحصاری با کیفیت و مبحبوب می‌تواند موفقیت این کنسول در نسل آینده را تضمین کند؟ وضعیت سایر رقیبان را چگونه پیش بینی می‌کنید؟ با پاسخ به سوالات مطرح شده شاید بتوان تا حدودی در ارتباط با نسل آینده نظراتی را ارائه داد.