اطلاعاتی که باید از نبرد اپل و گوگل با اپیک بر سر Fortnite بدانید

حذف بازی Fortnite از روی اپ‌استور و فروشگاه گوگل‌پلی از داغ‌ترین اخبار این روزها است و نگاهی داریم به بخش‌های مختلف این ماجرا.در ادامه به مرور اطلاعاتی که باید از نبرد اپل و گوگل با اپیک بر سر Fortnite بدانید میپردازیم.

صنعت بازی این روزها آماده‌ی ورود به نسل جدید می‌شود و اکثر اخبار بزرگ روز به کنسول‌ های پلی‌ استیشن ۵ و ایکس‌ باکس سری ایکس ارتباط پیدا می‌کنند، ولی دراین‌میان ناگهان خبری حیرت‌انگیز منتشر شد که توانست لقب جنجالی‌ترین اتفاق چند وقت اخیر را به خود اختصاص دهد؛ خبری که حکایت از دعوای حقوقی عظیمی بین شرکت‌های اپیک گیمز (Epic Games) و اپل (Apple) داشت و کار به حذف یکی از محبوب‌ترین آثار تاریخ این صنعت یعنی بازی فورتنایت (Fortnite) از روی اپ استور رسید.

درگیری اپیک و اپل همچنان ادامه دارد و به مراحل جالبی رسیده و هنوز مشخص نیست پایان آن چه خواهد بود، ولی بد نیست نگاهی داشته باشیم به دلایل آغاز این ماجرا و اتفاقاتی که بعد از آن رخ داد و همین‌طور نتایجی که شاید در آینده به‌دنبال داشته باشد.با گیفت کارت باز همراه باشید.

 

اطلاعاتی که باید از نبرد اپل و گوگل با اپیک بر سر Fortnite بدانید

همه‌چیز از روز ۱۳ اوت (۲۳ مرداد) آغاز شد؛ زمانی‌که اپیک گیمز در بیانیه‌ای خبر از ارائه‌ی قیمت‌های مناسب‌تر برای آیتم‌های درون بازی و مواردی چون V-Buck (واحد پولی فورتنایت) داد. برای مثال اگر طرفداران بازی تا آن روز مجبور بودند برای دریافت هزار V-Buck ازطریق اپ استور و فروشگاه گوگل پلی مبلغ ۹.۹۹ دلار پرداخت کنند، اکنون می‌توانستند با پرداخت ۷.۹۹ دلار این کار را انجام دهند، یعنی تخفیفی معادل ۲۰٪ برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شد. البته نحوه‌ی پرداخت قبلی هم برای افرادی که همچنان تمایل به استفاده از آن داشتند، در نظر گرفته شده بود.

علت این قضیه به سیستم پرداخت جدید اپیک برمی‌گشت که مشتریان در آن به‌طور مستقیم از خود اپیک خرید می‌کردند و به‌نوعی سیستم‌های پرداخت اپل و گوگل دور زده می‌شد؛ دو شرکتی که با پرداخت پول توسط کاربران برای خرید هر چیزی (از آیتم‌هایی مثل لباس درون بازی‌های ویدیویی تا واحدهای پولی این بازی‌ها) ۳۰٪ از این مبلغ را برای خود برمی‌دارند و این قضیه هم جزئی از قوانین فروشگاه‌های هر دو شرکت محسوب می‌شود. حال اپیک قصد داشت با سیستم پرداخت جدید خود و عدم رعایت این قوانین و در نتیجه کاهش قیمت‌ها، به مخاطبان فورتنایت در خرید آیتم‌ها تخفیف دهد؛ موضوعی که البته به‌هیچ‌وجه از طرف اپل و گوگل قابل قبول نبود.

تنها ساعاتی پس از راه‌اندازی سیستم پرداختی جدید اپیک و پایین آمدن قیمت‌ها در فورتنایت، اخباری عجیب منتشر شد که نشان از خشم بالای مسئولان اپل و گوگل داشت؛ اخباری که ابتدا با حذف بازی فورتنایت از روی اپ‌استور آغاز شد و یکی از پرمخاطب‌ترین بازی‌های این روزها شاهد حذف نسخه‌های آیفون، آیپد و مک خود بود. درحالی‌که همه در شوک ناشی از شنیدن این خبر بودند، مشخص شد که فروشگاه گوگل‌پلی نیز دست به اقدام مشابهی زده و فورتنایت از روی فروشگاه اصلی سیستم‌عامل اندروید نیز حذف شده است.

اپل و گوگل هرکدام بیانیه‌ی خاص خود را هم در این زمینه منتشر کردند که هر دو بیانیه شباهت‌های زیادی به یکدیگر داشتند و از زیر سؤال رفتن قوانین خود توسط اپیک شکایت کرده و این قوانین را برای حفظ امنیت و یکسان‌سازی شرایط تمام بازی‌ها و برنامه‌ها واجب دانسته و درنهایت از گفت‌وگو با مسئولان اپیک و بازگشت دوباره‌ی فورتنایت به این فروشگاه‌ها در صورت رعایت قوانین استقبال کرده بودند.

ولی اپیک هم ساکت نماند و خیلی زود شاهد واکنش مسئولان آن بودیم؛ واکنشی آن‌قدر سریع که نشان می‌داد آن‌ها از قبل احتمال رخ دادن چنین ماجرایی را می‌داده‌اند و خود را برای آن آماده کرده بودند. اپیک بلافاصله اقدام به شکایت حقوقی از صاحبان هر دو فروشگاه کرد و با اعتراض به حذف بازی خود، آن‌ها را متهم کرد به استفاده از سیستم توزیع ناعادلانه‌ای برای برنامه‌ها و بازی‌ها که به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان آسیب می‌زند و درصد زیادی از هر پرداخت را به خود اختصاص می‌دهد.

درحالی‌که خیلی‌ها (از جمله احتمالاً مسئولان اپیک) تصور می‌کردند ماجرا از این داغ‌تر نخواهد شد، اپل با اعلام خبری غافل‌گیرکننده ضربه‌ای سنگین به اپیک وارد کرد؛ خبری که حکایت از حذف تمام برنامه‌ها و ابزار شرکت اپیک گیمز از روی اپ‌استور طی روزهای آینده داشت و این به معنای آسیبی عظیم به موتور گرافیکی آنریل (Unreal Engine) بود. یعنی در صورت اجرایی شدن این تصمیم اپل، نه‌تنها ابزار بازی‌سازی آنریل و برنامه‌های مرتبط با آن از روی اپ‌استور حذف می‌شوند، بلکه اپیک در پشتیبانی از استودیوهایی که پیش از این به‌سراغ استفاده از موتور آنریل رفته‌اند نیز با مشکل مواجه خواهد شد.

همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم، مشخص است که اپیک از قبل آمادگی زیادی برای مقابله با تصمیم اپل در حذف فورتنایت داشته و به‌همین دلیل خیلی زود کمپینی تحت‌عنوان «فورتنایت را آزاد کنید» (Free Fortnite) را با هشتگ مربوط‌به آن راه‌اندازی و ویدیویی را نیز در این زمینه منتشر کرد که از علاقمندان فورتنایت می‌خواست برای جلوگیری از تبدیل شدن سال ۲۰۲۰ به ۱۹۸۴ (اشاره به رمان معروف جورج اورول) به اپیک بپیوندند و به جنگ با اپل بروند. این ویدیو نسخه‌ی پارودی و کمدی تبلیغی قدیمی از اپل بود؛ تبلیغی که اپل آن‌را به کارگردانی ریدلی اسکات در سال ۱۹۸۴ برای معرفی مکینتاش تولید کرده بود.

بعد از آن هم ماجرا به جایی رسید که اپیک حتی کلاه‌های مخصوصی را هم برای این نبرد عظیم(!) تدارک دید تا به نفرات برتر مسابقات فورتنایت اهدا کند. و البته اسکین مخصوصی تحت‌عنوان Tart Tycoon که به افرادی که در مسابقات Free Fortnite بیش از ۱۰ امتیاز گرفته‌اند اهدا می‌شود و با ظاهر سیب‌مانند خود به شکل واضحی شرکت اپل را نشانه گرفته است.

سازنده‌ی فورتنایت در بیانیه‌ای که برای دفاع از خود منتشر کرد، چنین گفته بود: «اپل از اپیک درخواست کرده دوباره به سراغ استفاده از سیستم پرداخت اختصاصی آن برود و به ادامه یافتن انحصار این شرکت روی پرداخت‌های درون برنامه‌ای iOS کمک کند و اهمیتی به بازار آزاد رقابتی ندهد، ولی اپیک عقاید و اصولی را دنبال می‌کند که اجازه‌ی چنین کاری را به آن نمی‌دهد. به نظر اپیک، شما دارندگان وسایل همراه باید این اختیار را داشته باشید که برنامه‌های دلخواه خود را از هر جایی که دوست دارید روی وسیله‌ی موردنظرتان نصب کنید و تولیدکنندگان برنامه‌ها هم باید این آزادی عمل را داشته باشند که ایده‌های خود را در بازار رقابتی آزاد ارائه دهند، کاری که اپل با سیاست‌های خود جلوی آن‌را گرفته است.»

در ادامه‌ی بیانیه هم به مثال‌هایی در این زمینه اشاره شده بود: «سیاست‌های اپل به قدری محدودیت ایجاد می‌کند که آن‌ها جلوی ارائه‌ی سرویس‌های بازی مثل xCloud از مایکروسافت، GeForce Now از انویدیا و استیدیا از گوگل را گرفته‌اند و سیاست‌های این شرکت به صورتی است که حتی اگر شبکه جهانی وب هم بعد از عرضه‌ی آیفون ایجاد می‌شد، جلوی آن‌را هم می‌گرفتند به این بهانه که نمی‌توانند روی آن نظارت کنند و تمام محتوا و سیستم‌های پرداخت آن‌را تحت کنترل داشته باشند.»

درنهایت هم این بیانیه با اشاره به گسترده بودن دنیای فورتنایت و مخاطبان بی‌شمار آن به پایان می‌رسید: «اپیک یکی از شرکت‌هایی است که در این سال‌ها تلاش کرده محیط‌هایی مناسب و سالم برای ارائه‌ی محصولات خود روی پلتفرم‌های مختلف در نظر بگیرد و سعی داشته با ارائه‌ی سازوکارهایی مثل قابلیت کراس‌پلتفرم و روابط نزدیک با مخاطبان روی هفت پلتفرم مختلف (که اکنون ۶ عدد شده‌اند) به صنعت بازی کمک کند. ما خود را ملزم به آزادی و کمک به دستیابی به آن می‌دانیم و در این راه مبارزه می‌کنیم.»

دراین‌میان به‌دلیل سازوکار متفاوت اندروید نسبت به iOS، حذف فورتنایت از فروشگاه گوگل‌پلی به اندازه‌ی اپ‌استور برای اپیک دردساز نمی‌شود. چرا که برخلاف iOS که کاربران آن محدود به استفاده از اپ‌استور هستند، سیستم‌عامل اندروید با آزادی عمل بالای خود به اپیک اجازه می‌دهد بازی را از راه‌های دیگری به‌دست علاقمندان برساند و هرچند حضور بازی روی گوگل‌پلی تفاوت چشم‌گیری با عدم حضور آن خواهد داشت، ولی راه‌های دیگری هم برای دانلود آن وجود دارد. همین قضیه هم باعث شده بود اپیک در سال ۲۰۱۸ بازی خود را از فروشگاه گوگل‌پلی خارج کند و آن‌را ازطریق روش‌های دیگری مثل سایت رسمی خود در اختیار علاقمندان قرار دهد.

در آن زمان تیم سوئینی مدیر اپیک گفته بود: «ما دوست داریم روی تمام پلتفرم‌ها رابطه‌ی مستقیمی با مخاطبان خود داشته باشیم و از آنجایی که به‌لطف گسترش اینترنت و انقلاب دیجیتالی وارد دورانی شده‌ایم که استفاده از فروشگاه‌های فیزیکی دیگر مثل گذشته اجباری نیست، می‌توانیم به سراغ راه‌های جدیدی برای ارتباط با مشتریان خود برویم.» البته در همان زمان هم چالش‌هایی بین اپیک و اپل به خاطر محدودیت‌های ایجاد شده توسط این شرکت به وجود آمده بود، ولی حداقل فضای اندروید به اپیک اجازه‌ی تصمیم‌گیری راحت‌تری را می‌داد.

در آن روزها هم سوئینی از سهم بالای اپل و گوگل بابت پرداخت‌های درون برنامه‌ای گلایه کرده و دریافت ۳۰٪ از هر تراکنش مالی را به ضرر تولیدکنندگانی دانسته بود که باید هم برای تولید بازی‌ها خرج زیادی کنند و هم بعد از آن برای پشتیبانی از آثار خود به زحمت بیافتند و تنها دریافت ۷۰٪ از میزان فروش بازی‌ها و برنامه‌ها ظلم بزرگی در حق آن‌ها است. ولی اپیک تنها توانست یک سال و نیم بدون بهره بردن از جذابیت‌های فروشگاه گوگل‌پلی دوام بیاورد و سرانجام ۱۸ ماه پس از جدایی از این فروشگاه، بازی بتل رویال خود را به آن بازگرداند، یعنی در ماه آوریل امسال. سازنده‌ی فورتنایت البته با نارضایتی به سراغ چنین تصمیمی رفت و یک‌بار دیگر از گوگل بابت سیاست‌های نادرست این شرکت انتقاد کرد.

در بیانیه‌ی اپیک پس از بازگشت به گوگل‌پلی نوشته شده بود: «بعد از گذشت ۱۸ ماه که بازی فورتنایت از راه‌هایی به جز فروشگاه گوگل‌پلی به‌دست علاقمندان می‌رسید، این نکته را متوجه شدیم که شرکت گوگل مشکلات زیادی را برای نرم‌افزارهای خارج از فروشگاه خود ایجاد می‌کند و باعث آسیب تجاری به آن‌ها می‌شود، آن هم ازطریق راه‌هایی مثل ترسناک نشان دادن نرم‌افزارهای خارج از گوگل‌پلی و نمایش دادن هشدارهای پی‌درپی به کاربران به خاطر دانلود آن‌ها از راه‌های دیگر و ایجاد این طرز تفکر که برنامه‌های خارج از گوگل‌پلی همگی مخرب و بدافزار هستند.»

به این ترتیب اپیک مجبور شد دوباره با ورود به گوگل‌پلی، با برداشت ۳۰٪ از پرداخت‌های مردم توسط گوگل موافقت کند. هرچند سوئینی باز هم از این قضیه شکایت داشت و ابراز امیدواری کرد که گوگل هرچه زودتر این درصد را کاهش دهد. ولی درنهایت به اتفاقات اخیر رسیدیم و تصمیم اپیک برای دور زدن مقررات گوگل و سرانجام حذف فورتنایت از این فروشگاه.

با اینکه در نگاه اول به نظر می‌رسد گوگل به اندازه‌ی اپل قصد مبارزه با اپیک را ندارد، ولی بعضی اخبار حکایت از شرایط دیگری دارند و گوگل هم به فکر راه‌های مختلفی برای ضربه زدن به اعتبار فورتنایت افتاده است. برای مثال آن‌ها شرکت وان پلاس (OnePlus)، سازنده‌ی تلفن‌های همراه را مجبور کرده‌اند به قرارداد خود با اپیک پایان دهد؛ قراردادی که باعث می‌شود روی گوشی‌های این شرکت چینی نسخه‌ای از فورتنایت به‌طور از پیش نصب شده وجود داشته باشد. حتی طبق اظهارات اپیک، این موضوع در مورد شرکت الجی هم اتفاق افتاده و گوگل با آن‌ها هم در مورد حذف نسخه‌های از پیش نصب شده‌ی فورتنایت روی گوشی‌های خود صحبت کرده است.

اما بد نیست به عقب برگردیم و دلیل تصمیم اپیک گیمز برای دور زدن قوانین اپل و گوگل را از زاویه‌ای دیگر بررسی کنیم. اپیک در طول سال‌های اخیر سعی فراوانی کرده تا خود را شرکتی مدافع حقوق همه‌ی طرفین صنعت بازی نشان دهد، از بازی‌سازها گرفته تا گیمرها. برای مثال آن‌ها از سال ۲۰۱۵ اقدام به عرضه‌ی رایگان موتور آنریل ۴ کردند و هر کسی از آن زمان به بعد می‌تواند بدون پرداخت مبلغ اولیه به‌سراغ استفاده از یکی از بهترین موتورهای گرافیکی بازار برود. فرد یا استودیوهای موردنظر اگر قصد درآمدزایی با محصول خود را نداشته باشد، نیازی به پرداخت مبلغی به اپیک نیست و در صورت تولید محصولی برای فروش نیز تا پیش‌از رسیدن درآمد آن به میزانی مشخص (که به‌تازگی به یک میلیون دلار رسیده) نیازی به پرداخت پول به اپیک نیست و پس از آن باید ۵٪ از درآمدهای بعدی را به این شرکت اختصاص داد.

از طرف دیگر هم اپیک حدود دو سال قبل به‌سراغ تأسیس فروشگاه مخصوص خود برای ارائه‌ی بازی‌های پی سی رفت؛ فروشگاه اپیک گیمز که این روزها توانسته به یکی از معدود رقبای قدرتمند استیم تبدیل شود. هرچند اپیک برای افزایش تعداد کاربران فروشگاه خود دست به اقداماتی مانند انحصاری کردن بعضی از بازی‌ها زده که خیلی‌ها از آن عصبانی هستند ولی مسئولان شرکت از جمله تیم سوئینی، چنین اقداماتی را نوعی مبارزه با استیم دانسته‌اند و به‌گفته‌ی خودشان قصد دارند از این طریق استیم را مجبور به کاهش سهم دریافتی خود از فروش بازی‌ها کنند.

به عقیده‌ی اپیک، ۳۰٪ سهم استیم از فروش بازی‌ها رقم خیلی زیادی است و آن‌ها باید این میزان را کاهش دهند، مثل خود اپیک که تنها ۱۲٪ از فروش هر بازی را به خود اختصاص می‌دهد. البته نگاهی به درصدهای دریافتی در فروشگاه‌های مختلف از پی‌سی گرفته تا کنسول‌ها و موبایل نشان می‌دهد دریافت ۳۰٪ از سهم فروش، رقمی کاملاً استاندارد است و تقریباً تمام فروشگاه‌های بزرگ چنین درصدی را برای خود برمی‌دارند، ولی به‌هرحال اپیک اعتقاد دارد این میزان سود بیش از حد است و تا زمانی‌که استیم درصد دریافتی خود را کاهش ندهد، آن‌ها هم به رقابت از راه‌هایی مثل انحصاری کردن بازی‌ها ادامه خواهند داد.

این‌ها را گفتیم تا به این نکته اشاره کنیم که اپیک تلاش زیادی می‌کند تا خود را شرکتی خیرخواه و شاید بتوان گفت مهربان در صنعت بازی نشان دهد و کاهش قیمت‌های آیتم‌ها و واحد پولی فورتنایت نیز به‌نوعی در همین مسیر قرار گرفته است؛ موضوعی که البته این‌بار با موانع زیادی رو‌به‌رو شده و هنوز مشخص نیست به کجا ختم خواهد شد. دراین‌میان درحالی‌که تا امروز اکثر شرکت‌های بزرگ در این زمینه سکوت کرده‌اند، مایکروسافت به دفاع از اپیک گیمز پرداخته و نسبت به سیاست‌های انحصارطلبانه‌ی اپل اعتراض کرده است.

غول ردموندی که خود نیز به‌دلیل سیاست‌های خاص اپل بازار به‌شدت وسیع iOS برای xCloud را از دست داده، در بخشی از بیانیه‌ی خود می‌گوید: «موتور گرافیکی آنریل اهمیت بسیار بالایی برای شرکت‌های مختلف از مایکروسافت گرفته تا استودیوهای کوچک و مستقل دارد و موتورهای خیلی کمی در بازار هستند که می‌توانند به اندازه‌ی آنریل به کمک شرکت‌های تردپارتی بیایند.» فیل اسپنسر، رئیس ایکس‌باکس نیز از این اقدام اپل شکایت کرده و احتمال قطع دسترسی اپیک به ابزار مرتبط با موتور آنریل را عملی نامناسب دانسته است. بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که مایکروسافت بازی‌ای مثل Forza Street را روی iOS دارد که با موتور گرافیکی آنریل تولید شده و به همین دلیل در صحبت‌های خود به این بازی هم اشاره کرده و از مشکلات احتمالی برای به‌روزرسانی‌های آن گفته است.

مایکروسافت پیش از این هم شکایت خود را بابت ایجاد محدودیت اپل برای xCloud به این شکل مطرح کرده بود: «اپل با سرویس‌های بازی برخورد متفاوتی نسبت به سایر سرویس‌های اپ‌استور دارد و قوانین سخت‌گیرانه‌تری را برای آن‌ها در نظر گرفته است. با اینکه تمام بازی‌های ایکس‌باکس گیم پس (Xbox Game Pass) از طرف سازمان‌هایی مثل ESRB درجه‌بندی سنی دریافت کرده‌اند، ولی باز هم اپل به بهانه‌ی عدم نظارت روی تک‌تک این بازی‌ها اجازه‌ی ارائه‌ی بازی‌های ما را روی iOS نمی‌دهد و نمی‌توانیم سرویس مبتنی بر پردازش ابری خود را در اختیار کاربران این سیستم‌عامل قرار دهیم.»

در این روزهایی که از اقدام اپل و گوگل نسبت به حذف فورتنایت گذشته، اتفاقات مختلفی رخ داده که یکی از آن‌ها به انتشار ایمیل‌های سوئینی مربوط می‌شود؛ ایمیل‌هایی که او پیش از تصمیم نهایی اپیک برای دور زدن قوانین اپل با مسئولان بالارتبه‌ی این شرکت رد و بدل می‌کرد و از آن‌ها درخواست کرده بود فکری به حال سهم ۳۰٪ و کاهش آن کنند و نه فقط در مورد فورتنایت، بلکه برای سایر برنامه‌ها و بازی‌های اپ‌استور نیز این درصد را کاهش دهند.

در یکی از این ایمیل‌های سوئینی که تاریخ آن به ماه ژوئن برمی‌گردد چنین می‌خوانیم: «اگر اپل سهم خود را کاهش دهد، مصرف‌کنندگان می‌توانند مبلغ کمتری بپردازند و از آن طرف تولیدکنندگان نیز پول بیشتری بابت فروش محصولات خود به‌دست خواهند آورد. ما امیدواریم که اپل این تصمیم را در مورد تمام توسعه‌دهندگان iOS بگیرد و اجازه دهد فروش نرم‌افزارها روی این سیستم‌عامل به اندازه‌ی کامپیوترهای شخصی آزادانه و رقابتی شود.»

این ایمیل‌ها بعد از آن هم ادامه داشتند تا اینکه آخرین مورد به همان روزی مربوط می‌شد که اپیک تصمیم بزرگ خود را گرفت. در ایمیل نهایی، سوئینی به‌عنوان مدیرعامل اجرایی اپیک تعدادی از مهم‌ترین اعضای اپل از جمله تیم کوک، مدیرعامل این شرکت را مخاطب خود قرار داده و نوشته بود: «ما دیگر به محدودیت‌های پرداختی اپل پایبند نخواهیم بود. و اگر هم اپل بخواهد اقدام سنگینی مثل قطع دسترسی کاربران فورتنایت به این بازی و به‌روزرسانی‌های آن‌را انجام دهد، اپیک با عرض تأسف به سراغ مبارزه با اپل از راه‌های مختلف فنی، تجاری و قانونی خواهد رفت تا زمانی‌که تغییرات موردنیاز انجام شوند، حتی اگر این کار سال‌ها طول بکشد.»

در حالت عادی هم انتظار می‌رفت اپل بعد از مشاهده‌ی دور زدن قوانین خود توسط اپیک دست به اقدامی چون حذف فورتنایت بزند، ولی شاید لحن بسیار تند سوئینی در ایمیل آخر بود که باعث شد اوضاع تا این حد وخیم شود که حتی کار به تهدید اپل در مورد حذف تمام برنامه‌ها و ابزار مرتبط با اپیک از جمله موتور آنریل برسد.

سرانجام چند روز قبل رأی اولیه‌ی دادگاه اپیک و اپل اعلام شد؛ رأی‌ای که می‌توان گفت برنده و بازنده‌ی ۱۰۰٪ نداشته، هرچند ضرر اصلی آن متوجه اپیک بوده و اپل می‌تواند خود را پیروز این ماجرا بداند. قاضی ایوان گونزالز راجرز، مسئول رسیدگی به این پرونده در رأی اولیه‌ی دادگاه اعلام کرده که اپل حق دارد بازی فورتنایت را تا زمانی‌که اپیک قوانین اپ‌استور را رعایت نمی‌کند از دسترس مخاطبان خارج کند و این طبیعی است که بازی بدون توجه به قوانین فروشگاه اجازه‌ی حضور در آن‌را نداشته باشد، ولی از طرف دیگر اپل نمی‌تواند کاری به دسترسی اپیک به ابزار و برنامه‌های مرتبط با موتور آنریل داشته باشد و حق ندارد جلوی پشتیبانی این شرکت از آنریل و ارتباط با استودیوهای دیگر در این زمینه را بگیرد.

در مجموع نظر قاضی راجرز این است که دعوای حقوقی اپیک و اپل به خود آن‌ها مربوط می‌شود و دو شرکت می‌توانند در زمینه‌های مختلف با یکدیگر بحث داشته باشند، ولی این درگیری نباید آسیبی به حقوق مصرف‌کنندگان وارد کند و بنابراین در حال حاضر همه‌چیز در حذف فورتنایت از روی اپ‌استور خلاصه می‌شود و به موارد دیگر ارتباطی پیدا نخواهد کرد. البته این تنها ابتدای درگیری حقوقی این دو شرکت است و در آینده باید منتظر دادگاه‌های بیشتری از جمله در ماه سپتامبر باشیم و ببینیم سرانجامِ این ماجراها به کجا خواهد رسید.

اپل هم با تشکر از رأی قاضی راجرز، بیانیه‌ای در این زمینه منتشر کرده است: «ما از دادگاه تشکر می‌کنیم که این تشخیص را داد که اپیک با این کارها تنها به خودش ضربه می‌زند و این خود اپیک است که قدرت برطرف کردن مشکل پیش‌آمده را دارد. اولویت اصلی ما در اپ‌استور فراهم کردن محیطی امن است که کاربران در آن تجربه‌های لذت‌بخشی داشته باشند، از جمله کاربران آیفون که به فورتنایت علاقه دارند و می‌خواهند فصل بعدی آن‌را تجربه کنند. ما هم با قاضی راجرز هم‌عقیده هستیم که راه‌حل منطقی این است که اپیک به قوانین اپ‌استور پایبند باشد و اگر آن‌ها در این زمینه قدم‌های مثبتی بردارند، ما هم خیلی خوشحال می‌شویم که فورتنایت را یک‌بار دیگر به iOS برگردانیم.»

ولی جدیدترین بخش از نبرد اپل و اپیک زمانی اتفاق افتاد که اپل بعد از رأی دادگاه، اکانت اپیک گیمز به‌عنوان یکی از توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای iOS را بست؛ اقدامی که شاید در نگاه اول به نظر برسد با نظر قاضی دادگاه در تضاد است، ولی باید توجه کرد که اپیک دو اکانت متفاوت روی اپ‌استور دارد که یکی با موتور آنریل در ارتباط است و دیگری با سایر بازی‌ها و برنامه‌های این شرکت. اکانت اول همچنان سر جای خود قرار گرفته و همان‌طور که دادگاه هم اعلام کرده بود، اپل حق حذف کردن آن‌را ندارد و اپیک می‌تواند به پشتیبانی از بازی‌های تولید شده توسط آنریل ادامه دهد. ولی اکانت دوم به‌طور کامل حذف شده و این قضیه می‌تواند ضربه‌ی بزرگ دیگری به اپیک وارد کند.

به این ترتیب شرکتی که ۱۰ سال قبل با عرضه‌ی بازی اینفینیتی بلید (Infinity Blade) یکی از اولین بازی‌های بزرگ و پُر سروصدای iOS را به مخاطبان محصولات اپل هدیه داده بود، اکنون با حذف آثاری مثل Battle Breakers و Infinity Blade Stickers از روی اپ‌استور مواجه شده و دیگر چیز خاصی به جز ابزار مرتبط با آنریل در iOS ندارد (البته پیش از این هم خود اپیک در سال ۲۰۱۸ هر سه نسخه‌ی اینفینیتی بلید را به بهانه‌ی عدم توانایی در پشتیبانی مناسب از آن‌ها از روی اپ‌استور حذف کرده بود).

بعد از حذف آثار اپیک، اپل بیانیه‌ای هم در این زمینه منتشر کرد: «واقعاً ناامید شدیم که کار به اینجا رسیده و مجبور هستیم اکانت بازی‌های اپیک گیمز را از روی اپ‌استور حذف کنیم. ما سال‌ها با اپیک همکاری داشتیم و بازی‌های آن‌ها روی اپ‌استور قرار می‌گرفتند، ولی اکنون این شرکت قوانین فروشگاه ما را زیر پا گذاشته و حتی با اینکه دادگاه هم از آن‌ها خواسته به این قوانین پایبند باشند، هنوز این کار را نکرده‌اند و قوانینی که به مدت ۱۰ سال رعایت می‌کردند را زیر سؤال برده‌اند. اپیک حتی به‌طور مداوم سعی می‌کند به‌روزرسانی‌های جدید نسخه‌ی iOS فورتنایت را به این نسخه برساند، درحالی‌که این نسخه دیگر به‌طور قانونی جایی در اپ‌استور ندارد و این کار اپیک نوعی بی‌انصافی در حق سایر تولیدکنندگان محسوب می‌شود. ما امیدواریم بتوانیم در آینده باز هم با اپیک همکاری داشته باشیم، ولی متأسفانه این امر حداقل فعلاً امکان‌پذیر نیست.»

شاید جالب‌ترین بخش ماجرا، تمرکز اپل روی تبلیغ نسخه‌ی موبایل بازی PlayerUnknown’s Battlegrounds یا همان پابجی (PUBG) هم‌زمان با حذف دسترسی اپیک از اپ‌استور باشد؛ اقدامی که در سایت اپل و همین‌طور اکانت رسمی اپ‌استور در توئیتر رخ داده و نشان می‌دهد اپل برای کمرنگ کردن اثرات حذف فورتنایت از فروشگاه خود برنامه‌های زیادی دارد و پابجی موبایل هم مهم‌ترین بخش از این برنامه‌ها خواهد بود؛ بازی محبوبی که اتفاقاً با موتور آنریل ۴ هم تولید شده و هرچند مدت‌ها است از رقیب خود فورتنایت عقب افتاده، ولی همچنان طرفداران پرشماری دارد و احتمالاً با کمک اپل می‌تواند جایگاه خود در iOS را بهتر از قبل کند.

از طرف دیگر درحالی‌که اپل به‌سراغ تبلیغ پابجی رفته، این روزها فصل چهارم از چپتر دوم بازی فورتنایت به‌دست علاقمندان رسیده و آن‌ها می‌توانند به سراغ یکی از متفاوت‌ترین اتفاقات دنیای فورتنایت بروند که با همکاری اپیک و مارول تدارک دیده شده و ابرقهرمانان این شرکت در آن حضور پیدا کرده‌اند. ولی دراین‌میان به‌دلیل درگیری اپیک و اپل، کاربران iOS از این تجربه‌ی جذاب محروم شده‌اند و درحالی‌که این افراد هیچ تقصیری در این زمینه ندارند، به بزرگ‌ترین قربانیان دعوای حقوقی دو شرکت تبدیل شده‌اند. البته آن‌ها هنوز هم می‌توانند فورتنایت را تجربه کنند، ولی نسخه‌ای که به‌روزرسانی نشده و محتوای جدید برای آن عرضه نشده است. و همچنین قابلیت کراس‌پلتفرم یا بازی با کاربران سایر پلتفرم‌ها را هم نخواهند داشت.

 

همین موضوع هم باعث شده خیلی از کاربران iOS و مک به فکر رها کردن فورتنایت افتاده یا به سمت پلتفرم‌های دیگر برای تجربه‌ی این بازی بروند؛ اثری که خیلی از علاقمندان آن عاشقانه دوستش دارند و برای آن‌ها واقعاً سخت و دردناک است که ببینند محتوای جدید و جذابی برای سایر پلتفرم‌ها از راه رسیده که آن‌ها از امکان تجربه‌ی آن محروم هستند. به این ترتیب انتظار می‌رود از تعداد افرادی که تا امروز روی آیفون، آیپد و مک به فورتنایت بازی کردن مشغول بوده‌اند، به تدریج کاسته شود و اگر اپیک هرچه زودتر تصمیم مناسبی در این زمینه نگیرد، با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد.

البته دراین‌میان افرادی هم هستند که حتی از این موضوع نیز سوءاستفاده می‌کنند و به سراغ فروش آیفون‌های خود با قیمت‌های نجومی رفته‌اند، با این توجیه که بازی فورتنایت روی آیفون آن‌ها نصب شده است! این افراد حتی قیمت‌هایی بالاتر از ۱۰ هزار دلار نیز برای آیفون‌های خود تعیین کرده‌اند و در حال حاضر سایت‌هایی مثل eBay پُر شده‌اند از تبلیغاتی که با ذوق‌زدگی خبر از نصب بودن این بازی محبوب روی گوشی خود می‌دهند و دیگر کاری ندارند که به تدریج با از راه رسیدن آپدیت‌های بیشتر، نسخه‌ی iOS فورتنایت به اثری تاریخ مصرف گذشته تبدیل خواهد شد. و از آن مهم‌تر اینکه شاید خیلی زودتر از چیزی که فکرش را می‌کنیم، با توافق اپل و اپیک فورتنایت به iOS بازگردد و خرید چنین گوشی‌های دست دوم گران‌قیمتی خنده‌دار به نظر برسد.

در حال حاضر احتمالاً حتی سران اپل و اپیک هم به‌طور دقیق نمی‌دانند که آینده‌ی این ماجرا به کجا خواهد رسید و آیا یک‌بار دیگر شاهد همکاری این دو غول دنیای تکنولوژی خواهیم بود یا خیر؛ همکاری‌ای که نیاز به کوتاه آمدن یکی از این دو دارد و از یک طرف اپیک باتوجه‌به رفتار و بیانیه‌هایی که داده، به سختی می‌تواند از موضع خود دست بردارد و از طرف دیگر هم اپل می‌داند کوتاه آمدن در مورد فورتنایت به معنای تسلیم شدن دربرابر یک قانون‌شکنی مشخص است و این قضیه راه را برای سایر شرکت‌ها باز می‌کند که به این بهانه قوانین اپ‌استور را زیر پا بگذارند؛ قوانینی که تا امروز سودی نجومی برای اپل به همراه داشته و دست کشیدن از آن‌ها واقعاً دشوار خواهد بود.

البته نباید این قضیه را از یاد برد که اپل پیش از این هم نشان داده برای حضور بعضی برنامه‌ها روی محصولاتش حاضر است حتی قوانین سفت و سخت خود را نیز تغییر دهد. برای مثال در سال ۲۰۱۷ شاهد همکاری اپل و آمازون برای ارائه‌ی نرم‌افزار مرتبط با سرویس پرایم ویدیو (Prime Video) روی Apple TV بودیم؛ همکاری عظیمی که به نظر می‌رسید با پشت‌سر گذاشتن مراحل قانونی و استاندارد انجام شده، ولی مدتی قبل ایمیل‌های مرتبط با این قضیه منتشر شد و مشخص گردید که اپل برای به‌دست آوردن سرویس آمازون روی محصولات خود حاضر به کوتاه آمدن از سهم ۳۰٪ شده و آن‌را به ۱۵٪ کاهش داده است.

موضوعی که نشان می‌دهد صحبت‌های اپل در مورد احترام این شرکت به رعایت حقوق تمام تولیدکنندگان خیلی هم رنگ و بوی واقعیت ندارد و آن‌ها در بعضی موارد می‌توانند سهم دریافتی خود را کاهش دهند تا برنامه‌ی موردنظر را به فروشگاه خود بیاورند. البته اپل هم توجیه خاص خود را در این زمینه داشته و بین سازوکار پرایم ویدیو و سایر برنامه‌ها تفاوت قائل شده ولی بعد از برملا شدن این قضیه، سایر شرکت‌ها هم دوست دارند با اپل در این زمینه مذاکره کرده و سهم ۳۰٪ را به ۱۵٪ کاهش دهند. از جمله Digital Content Next یا DCN که اتحادیه‌ای عظیم در زمینه‌ی محتوای دیجیتالی و بنگاه‌های خبری است و از نیویورک تایمز و واشنگتن پست تا دیزنی و فاکس عضو آن هستند.

DCN همین چند روز قبل خبر از ارسال درخواست خود به اپل در این زمینه داده و از این گفته که وقتی اپل می‌تواند با آمازون به توافق ۱۵٪ برسد، چرا ما نباید به چنین توافقی برسیم؟ البته اپل هنوز پاسخ خاصی به این درخواست نداده و معلوم نیست این ماجرا به کجا خواهد رسید. ولی به نظر می‌رسد دومینویی آغاز شده که همین‌طور ادامه خواهد داشت؛ دومینویی که اپیک نقش پررنگی در آن ایفا می‌کند و احتمالاً در آینده شرکت‌های بیشتری هم به این ماجرا ملحق شوند و از اپل بخواهند سهم درخواستی خود را کاهش دهد. ولی اینکه اپل به این کار رضایت می‌دهد یا خیر، موضوعی است که تنها باید صبر کرد و نتایج آن‌را دید.

در مجموع می‌توان گفت نبرد بزرگ اپیک و اپل تا این لحظه برنده‌ی مشخصی نداشته و هر دو شرکت از زوایای مختلف آسیب دیده‌اند. اپیک که امکان ارائه‌ی بزرگ‌ترین ساخته‌ی تاریخ خود (از نظر میزان محبوبیت) را روی فروشگاه عظیمی با مشتریان میلیونی از دست داده و از طرف دیگر هم تا اطلاع ثانوی حق انتشار بازی‌های دیگری را روی اپ‌استور ندارد. اپل هم هرچند تا این لحظه توانسته ظاهر پیروزمندانه‌ای به خود بگیرد و رأی دادگاه هم کم‌وبیش به نفع آن بوده، ولی از طرف دیگر این شرکت هم یکی از پرطرفدارترین بازی‌های این صنعت را از دست داده و درعین‌حال یک‌بار دیگر چهره‌ای منفی و انحصارطلب از آن ترسیم شده که البته تازگی هم ندارد و پیش از این نیز بارها بحث‌های زیادی در ارتباط با قوانین سخت‌گیرانه‌ی این شرکت مطرح شده است.

نظر شما همراهان گیفت کارت باز در مورد این نبرد حقوقی چیست؟ حق را به اپیک می‌دهید و نسبت به انحصارطلبی اپل و دریافت سود بالا توسط این شرکت انتقاد دارید یا سیاست‌های اپل را در این زمینه درست می‌دانید؟ به نظر شما اپیک حق زیر پا گذاشتن قوانین اپل و گوگل و ارائه‌ی قیمت‌هایی بهتر به مخاطبان بازی فورتنایت را داشته یا درهرصورت باید به قوانین پایبند بود و آن‌ها را رعایت کرد؟ نظرات خود را با ما درمیان بگذارید.